İSİAD ve TİSİAD?dan Türkiye Dağılımı

TÜSİAD'ı model alarak çoğunluğu İranlı 200 işadamının kurduğu İSİAD ve TİSİAD, iki ülke arasında ticareti 30 milyar dolara çıkaracak. İSİAD Başkanı Hamid Kian, “Adımlar atılıyor sırada karşılıklı banka açılması var” dedi...
Türkiye ile İran arasında çalışan 200 İranlı işadamı, iki ülke arasında olan 10 milyar dolarlık ticaretin gelecek yıllarda 30 milyar dolara ulaşması hedefine öncülük ediyorlar. 2001'de örgütlenen İSİAD (İranlı Sanayiciler ve İşadamları Derneği) ile TİSİAD (Türkiyeli ve İranlı Sanayiciler ile İşadamları Derneği), TÜSİAD benzeri bir iş modeliyle harekete geçtiler.

İki derneğin en önemli amacı, İran ile Türkiye'yi iki sınır komşusu olarak yakınlaştırmak ve ticari ilişkileri güçlendirmekti. Gelecek yıllarda karşılıklı ticareti 30 milyar dolarlara çıkarmak hedefine yönelen işadamları, bu amaçla çeşitli projeler hazırladılar. Bu projeler, özellikle İran açısından adı konmasa da, yavaş yavaş serbest piyasa düzenine geçme yönündeki adımları hızlandırmaya da yardımcı oluyor. Uzun yıllardır Türkiye ile İran arasında ticaret yapan ve demirçelik işiyle uğraşan İSİAD Başkanı Hamid Kian, “Birlikte, yapacak çok iş ve potansiyel var. Yeter ki, iki taraf da kararlı olsun” diyor.

Riyal-Lira İle Ticaret Tamam

Aslında İran'la ticaret yapan firmalar arasında Koç, Sabancı, Zorlu, Borusan gibi büyükler başı çekiyor. Kian, bu firmalar yanında KOBİ'lerin de harekete geçmesi gerektiğini söylüyor. Projelerin faydalarına inanan işadamları, onları kendi hükümetlerine sunarak, yürürlüğe girmesi için lobi yaptılar. 8 yıllık sürede çabaları önemli meyveler vermeye başladı. Örneğin, 2005'ten bu yana üzerinde çalışılan, iki ülke arasında kendi paralarıyla ticarette, yani 'Riyal ve TL' ödenmesi projesini hükümetler de benimsedi ve yürürlüğe girdi.

İSİAD Başkanı Kian, bunun yanında ikinci başarının, THY ve İran Hava Yolları'nın karşılıklı sefer sayısının artırılmasında sağlandığını söylüyor. Daha önce sadece Ankara ve İstanbul'la Tahran arasında yapılan seferlere Tebriz, Isfahan, Meşhed eklenirken, bu şehirlerden de Türkiye'nin farklı kentlerine uçuşlar konuldu.
Bankalar Sözünde Durmalı

İSİAD Başkanı Kian, önemli bir proje olan karşılıklı banka açma olayına da dikkat çekerken, şöyle konuşuyor: “Adlarını vermek istemiyorum ama ilk etapta Tahran'da şube açmak için üç Türk bankası söz verdi. Hükümetler de onları destekledi. Ne yazık ki, bu bankalar, hala şube açmadılar. İranlılar'ın, açılacak Türk bankalarına büyük ilgi göstereceklerine inanıyorum. Kapatılmadan önce Pamukbank, Tahran'da bir ofis açmıştı. Banka, Halkbank'a devredilince o şube de Halkbank'ın oldu. Ancak, aktif çalışmıyor. Bu sorunun çözülmesini de bekliyoruz.”

Van'a Piyango Çıktı

İSİAD Başkanı Kian, şu sıralarda en çok uğraştıkları konunun, iki ülke sınırında kurmak istedikleri “Türk-İran Ortak Sanayi Kenti” olduğunu da söyledi. Bir yıl önce projeyi, Cumhurbaşkanları Abdullah Gül ile İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın gündemine getirdiklerini belirten Kian, bu alanda da iyi bir süreç yaşandığını belirtirken, şu bilgileri verdi:

“Van Valisi Münir Karaloğlu ile bugün bir toplantı yapmaya karar verildi. İki gün sürecek toplantıda, sanayi kentinin nasıl kurulacağı, nasıl çalışacağı yanında başka konuları da konuşacağız.” Van'daki toplantıya İran'ın Ankara Büyükelçisi Bahman Hosseinpour'la birlikte iki ülkenin çok sayıda üst düzey bürokratı da katılıyor. Sınır ticaretinin de ele alınacağı buluşmada, Van'ın Saray ilçesine bağlı Kapıköy Sınır Kapısı'nda kurulacak olan serbest bölge yanında ithalat ve ihracatın geliştirilmesi, sınır ticaretinde bürokrasinin azaltılması ve yük ve demiryolu ağının modernizasyonu da konuşulacak.

Vali Karaloğlu, “Hükümetimizin komşularımızla sıfır problem ilkesine uygun olarak İran'la da ekonomik ve ticari ilişkilerileri üst düzeye çıkarmak ve varolan problemleri çözmek için bu toplantıyı yapıyoruz” dedi.

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Demir Çelik. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.