İnşaat Sektörü De "Yumuşak İnişte"

Tamer Toğanaş - Ekonomideki yavaşlamaya paralel olarak yılın birinci çeyreğinde inşaat sektöründeki üretim artışı, hem bir önceki yılın aynı dönemine hem de 2011'in son çeyreğine kıyasla önemli ölçüde hız keserek yüzde 2,8 oldu.

Türkiye Müteahhitler Birliğinin "Roubini'nin 'Kusursuz Fırtına'sına Doğru Dünya - Türkiye - İnşaat Sektörü" başlıklı İnşaat Sektörü Analizine göre, sektördeki büyüme 2012 yılının ilk çeyreğinde ekonomideki yavaşlamaya paralel bir hareket izledi. Bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla GSYH yüzde 3,2 büyürken, inşaat sektöründe kaydedilen büyüme yüzde 2,8 oldu.

İlk çeyrekte hem yapı ruhsatlarının hem de yapı kullanma izinlerinin sayısında geçen yılın aynı dönemine göre az da olsa artış görülse de söz konusu rakamlar son üç çeyrek dönemin altında kaldı. Bu dönemde yapı ruhsatlarında yüzölçümü bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,7'lik artış yaşanırken, yapı kullanma izinlerindeki artış ise yüzde 2 oldu.

Bu yılın ilk çeyreğinde yapı ruhsatı alan yapılar içerisinde yüzölçümü itibariyle en büyük payı yüzde 51,8 ile konut inşaatları aldı.

Ticari gayrimenkul sektöründe ise özellikle ofis, AVM ve otel kategorilerinde kayda değer bir canlılık gözlendi. AVM'lerin 2012'nin birinci çeyreği sonunda toplam yüzölçümü 7,7 milyon metrekareye ulaştı. AVM'lerin toplam yüzölçümünün yıl sonunda 8,5 milyon metrekare, gelecek 5 yıllık dönemin sonunda ise 12 milyon metrekareye ulaşacağı tahmin ediliyor.

-Yapı Ruhsatları-

2012 yılının ilk üç ayında geçen yılın ilk üç ayına göre belediyeler tarafından Yapı Ruhsatı verilen yapıların yüzölçümünde yüzde 19,7, değerinde yüzde 34,7, daire sayısında yüzde 5 artış olurken, bina sayısında ise yüzde 10,1 düşüş oldu.

İlk çeyrekte yapı ruhsatına göre yapıların toplam yüzölçümü 25 milyon 535 bin 954 metrekareye ulaşırken, bunun 13 milyon 231 bin 70 metrekaresini (yüzde 51,8) konut, 6 milyon 898 bin 781 metrekaresini (yüzde 27) konut dışı ve 5 milyon 406 bin 103 metrekaresini (yüzde 21,2) ise ortak kullanım alanları oluşturdu.

-Yapı Kullanma İzin Belgesi-

2012'nin ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre, göre belediyeler tarafından Yapı Kullanma İzin Belgesi verilen yapıların yüzölçümü yüzde 2, değeri yüzde 12,6, daire sayısı yüzde 2,8 artarken, bina sayısında ise yüzde 3,6 düşüş oldu.

2012 yılının ilk üç ayında Yapı Kullanma İzin Belgesine göre, yapıların toplam yüzölçümü 21 milyon 485 bin 449 metrekare olurken, bunun 13 milyon 74 bin 643 metrekaresi (yüzde 60,9) konut, 5 milyon 530 bin 567 metrekaresi (yüzde 25,7) konut dışı ve 2 milyon 880 bin 239 metrekaresi (yüzde 13,4) de ortak kullanım alanlarından oluştu.

-Konut satışları-

2012 yılı birinci çeyreğinde, konut satışları bir önceki çeyreğe göre yüzde 19,2 azaldı ve ilk çeyrekte 96 bin 92 konut, satış sonucu el değiştirdi. Yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen konut satışı rakamı son üç çeyrekteki gerçekleşen satış rakamlarının altında kaldı. Ocak-Mart döneminde ülke genelinde konut satışlarında bir önceki döneme göre artış gösteren hiçbir bölge bulunmuyor.

Konut satışları ilk 3 ayda geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 5,5 arttı. Bu dönemde konut satışlarında 16 bölgede artış, 10 bölgede düşüş gerçekleşti.

Faizlerdeki cüzi gerilemeye rağmen konut kredisi kullanımı azalma eğiliminde bulunuyor. Bu yılın Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre konut kredileri yüzde 51 oranında azaldı. Kullandırılan yeni konut kredisi sayısı 66 bin 589 adet ile son sekiz çeyreğin en düşük düzeyine geriledi. Geçen yılın ilk çeyrek döneminde 9,8 milyar lira tutarında yeni konut kredisi kullandırılırken, bu yılın ilk çeyrek döneminde 4,8 milyar lira kredi kullanımı gerçekleşti.

-Yurt dışı Müteahhitlik-

Bu yılın ilk 6 aylık döneminde yurt dışında üstlenilen projelerin bedeli 8,8 milyar dolar oldu. Yurt dışı müteahhitlikte son 40 yılda 94 ülkede 6.500'ün üzerinde proje üstlenilirken, Haziran ayı sonu itibarıyla, bu projelerin toplam tutarı 215 milyar dolara ulaştı.

Yurt dışında üstlenilen projelerin 2012 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla 96 milyar dolarlık (yüzde 45) bölümünü Bağımsız Devletler Topluluğu, 52,6 milyar dolarlık (yüzde 24) bölümümü Orta Doğu, 42,8 milyar dolarlık bölümünü (yüzde 20) Afrika, 16,4 milyar dolarlık bölümünü (yüzde 8) Avrupa ve Amerika, 7,1 milyar dolarlık bölümünü de (yüzde 3) Asya Pasifik Bölgesi'ndeki projeler oluşturdu.

1972 yılından bu yılın Haziran ayı sonuna kadar Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin ülkelere göre dağılımında ise Rusya Federasyonu yaklaşık yüzde 17,7'lik oran ile lider konumda bulunuyor. Rusya'yı yüzde 12,5 ile Türkmenistan, yüzde 12,2 ile Libya, yüzde 7,1 ile Kazakistan, yüzde 6 ile Irak, yüzde 4,9 ile Suudi Arabistan, yüzde 3,6 ile Birleşik Arap Emirlikleri, yine yüzde 3,6 ile Katar, yüzde 2,9 ile Romanya ve yüzde 2,8 ile Cezayir izliyor.

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Demir Çelik. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.