Türkiye'nin, Şahdeniz Doğalgaz Üretim Sahası ve TANAP Projesi'ne ortaklığının artırılmasına ilişkin anlaşma, İstanbul'da imzalandı

Metal Medya

30 Mayıs 2014 Cuma 18:15

Türkiye'nin Şahdeniz Doğalgaz Üretim Sahası ve Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'ne (TANAP) ortaklığının artırılmasına ilişkin anlaşma, Beşiktaş'taki Shangri La Bosphorus Otel'de düzenlenen törenle imzalandı.

Törende konuşan Erdoğan, anlaşmaların ülkeler ve millet için hayırlara vesile olmasını diledi.

Son yıllarda küresel enerji alanında büyük çaplı değişimler yaşandığını ifade eden Erdoğan, dünya enerji haritasının süratle değiştiğini, bu anlanda yeni aktörlerin ortaya çıktığını, mevcut enerji oyuncularının da yeni yol ayrımlarıyla karşı karşıya geldiğini anlattı.

Geliştirilen yeni teknolojilerin enerji arenasında köklü değişimlere yol açtığını vurgulayan Erdoğan, güvenlik, refah ve barışın birlikte anlamlı hale geldiği bu ortamda karşılıklı çıkarların gözetildiği uluslararası işbirliği ve dayanışma girişimlerinin büyük önem kazandığını kaydetti.

Bu gelişmelere paralel olarak enerji güvenliğinin, dış politika, ulasal güvenlik, ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma gibi kavramlarla birlikte anılmaya başlandığını dile getiren Erdoğan, enerji güvenliği konusunun küresel gündemin giderek daha üst sıralarına çıkarken günümüz dünyasındaki tartışmaların da ana temalarından biri haline geldiğini kaydetti.

AZERBAYCAN İLE DOĞU-BATI ENERJİ KORİDORUNU GELİŞTİRDİK

Başbakan Erdoğan, Türkiye olarak enerji güvenliğinin sağlanmasında üretici, transit ve tüketici ülkeler arasında etkin bir iş birliği ve diyalog tesisinin büyük önem taşıdığına inandıklarını vurgulayarak, şöyle devam eti:

"Bu anlaşıyla dost ve kardeş ülke Azerbaycan ile doğu-batı enerji koridorunu geliştirdik. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı projeleri, bu karidorun başarıyla hayata geçirdiğimiz iki unsurudur. Elbette Gürcistan'ın da bu projelerin gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahip olduğunu ifade etmek isterim. Bugün de TANAP'ın öngörülen takdim içerisinde hayata geçirilmesi amacı doğrultusunda önemli bir adımın atılmasına hep birlikte şahitlik ediyoruz. Bilindiği gibi TANAP'a ilişkin hükümetlerarası ve ev sahibi hükümet anlaşmaları, 2012 yılının Haziran ayında İstanbul'da şahsım ve değerli kardeşim Aliyev'in huzurunda imzalanmıştı. Haziran 2012'den bu yana geçen sürede TANAP açısından büyük önem taşıyan yeni gelişmeler yaşandı. Şahdeniz-2 nihai yatırım kararı anlaşması, geçtiğimiz aralık ayında Bakü'da düzenlenen bir törenle neticelendirildi."

TANAP'IN TAB'A BAĞLANMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bugün imzalanan anlaşmalarda yer alan hususlardan özellikle ikisinin Türkiye ve şirketler bakımından büyük önem taşıdığını belirterek, şunları kaydetti:

"Bunlardan biri BOTAŞ'ın TANAP boru hattında yüzde 20 olan payının yüzde 30'a çıkarılmış olmasıdır. İkincisi de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Şahdeniz sahasındaki payının yüzde 9'dan yüzde 19'a yükselmiş bulunmasıdır. Böylece Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı söz konusu sahada British Petrol'den sonraki ikinci büyük ortak konumuna geldi. İlk aşamada TANAP'ı Şahdeniz sahasının beslemesi öngörülüyor. Bu çerçevede Şahdeniz sahasının ikinci geliştirme aşaması kapsamında üretilecek doğalgazın 6 milyar metreküplük bölümü ülkemize satılacak. Bu sahadan gelen doğalgazın 10 milyar metreküplük bölümünün de Türkiye üzerinden TANAP vasıtasıyla Avrupa'ya taşınması planlanıyor. Daha sonraki aşamalarda ise Hazar Denizi'nin Azerbaycan bölümünde bulunan diğer sahalardan elde edilecek doğalgaz kaynaklarının da bu boru hattına yönlendirilmesi hedefleniyor. Türkmen gazının da Rus ve Doğu pazarlarına ilaveten Batı piyasalarına da Türkiye üzerinden erişmesini temenni ediyoruz. Daha ileriki aşamalarda farklı ilave kaynakların bu boru hattına yönlendirilmesi hususu da söz konusu olabilecektir. Bugünkü anlaşmalar bu süreci de özellikle kapsama alanı içine almaktadır."

TANAP'ın geleceğe yönelik bir proje olduğunu dile getiren Erdoğan, "Şahdeniz Konsorsiyumu, 28 Haziran 2013'te, buradan çıkartılacak gazın TANAP'tan sonra Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAB) vasıtasıyla taşınmasına karar verdi. Yani, TANAP'ın TAB'a bağlanması öngörülüyor. Bu karar, ülkemizle Bulgaristan arasında bir bağlantı yapılması gereğini de beraberinde getiriyor. Nitekim Ukrayna'da yaşanan olaylar başta olmak üzere son gelişmeler ülkeler arası, özellikle dayanışmanın, özellikle bu noktadaki dayanışma içersindeki halkların önemini bir kez daha gösterdi" diye konuştu.

TÜRKİYE YÜKSELEN BİR ÜLKEDİR

Hayata geçirdikleri ve üzerinde çalıştıkları veya gündemlerinde bulunan bu tür projelerin, bölgenin siyasi, sosyal ve ekonomik görünümünü şekillendiren tarihi dönüm noktalarını oluşturduğunu ifade eden Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye; 77 milyona yaklaşan nüfusu, gelişen ekonomisi, hızla artan enerji talebi ve enerji merkezi olma hedefiyle bu bakımdan yükselen bir ülkedir. Bu çerçevede, Ceyhan'ı, Doğu Akdeniz'in birinci, Avrupa'nın ise Rotterdam'dan sonra ikinci büyük terminali haline dönüştürmeyi amaçlıyoruz. Bunu beraber halledeceğiz. Doğu Akdeniz, Irak ve Hazar bölgesiyle ilgili olarak enerji alanında son dönemde ortaya çıkan gelişmeler, ülkemizin enerji merkezi konumunu güçlendirecek niteliktedir. Türkiye, TANAP vasıtasıyla doğalgaz arz güvenliği, arz çeşitliliği, Doğu-Batı enerji koridorunun dağıtım merkezi olma gibi stratejik avantajlar yanında önemli bir gelire de kavuşacaktır. Ülkemizin 21 ilinden geçecek olan projenin inşası sırasında ortaya çıkacak ekonomik faydayı da kalkınma ve istihdam bakımından önemli görüyoruz. Şahdeniz Ortaklığı ve TANAP, bizim için gazın kaynağında çıkarılmasından tüketimine kadar olan tüm aşamalarda içinde yer aldığımız bir proje olması bakımından da ayrıca önemlidir. Bunların da ötesinde, biz, TANAP'ı sadece ticari bir yatırım olarak değerlendirmiyoruz. TANAP'ın Türkiye ile Azerbaycan arasında olduğu kadar, Avrupa ülkeleriyle de aramızda uzun yıllara dayanacak güçlü, sağlam ve organik ilişkiler tesis edecek bir proje olacağına inanıyoruz."

Türkiye'nin, mevcut fırsatları somut projelere ve gerçeklere dönüştürmek için bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da bu çabalarını sürdüreceğini ifade eden Erdoğan, katkıda bulunanlara teşekkür etti.

SAYILI DOĞALGAZ YATAKLARINDAN BİRİ

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'den 70 kilometre uzaklıkta, Hazar Denizi sahasında bulunan Şahdeniz doğalgaz havzası, 1,4 trilyon metreküplük rezerviyle dünyanın sayılı doğalgaz yataklarından birisi konumunda bulunuyor.

"Şahdeniz 1" adı verilen projeyle halihazırda üretilen doğalgaz Azerbaycan'ın iç tüketiminde kullanılmasının yanı sıra Gürcistan ve Türkiye'ye ihraç ediliyor. Türkiye, yıllık yaklaşık 6.6 milyar metreküplük doğalgazı ithal ediyor.

"Şahdeniz 2" adı verilen yatırım projelerinin tamamlanmasıyla da Avrupa Birliği'ne doğalgaz sağlanacak.

DEV ENERJİ ŞİRKETLERİ ŞAHDENİZ'DE

Şahdeniz doğalgaz sahasındaki rezervler, dünyanın önde gelen enerji firmalarının oluşturduğu konsorsiyum tarafından işletiliyor. Şahdeniz sahasındaki ortaklık yapısına göre, BP yüzde 28,8, SOCAR yüzde 16,7, Statoil yüzde 15,5, Total, Lukoil ve NİKO yüzde 10'ar, Türkiye adına TPAO ise yüzde 9 hisseye sahip bulunuyor.

Şahdeniz'den çıkartılacak doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru ise Avrupa'nın enerjide Rusya'ya bağımlılığını azaltacak en önemli projelerden biri olarak görülüyor. Beş yıl içerisinde tamamlanması öngörülen projeye, İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Türkmenistan ve Kuzey Irak'ın da gaz tedarikçisi olarak dahil olması planlar dahilinde bulunuyor.

Proje kapsamında, Türkiye-Gürcistan sınırından Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olacak Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP), başlangıçta 10 milyar metreküpü Avrupa'ya, 6 milyar metreküpü ise Türkiye'ye olmak üzere yıllık 16 milyar metreküp doğalgaz sevkiyatı yapacak.

İlk safhası 2018'de tamamlanması öngörülen projede, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR yüzde 80, BOTAŞ ve TPAO ise yüzde 20 paya sahip.

Türkiye ve Avrupa bölgesinin enerji güvenliği için büyük önem taşıyan anlaşmayla, Türkiye'nin hem Şahdeniz konsorsiyumdaki hem de TANAP'taki payının artırılması bekleniyor.

TÜRKİYE İÇİN AVANTAJLI DÖNEM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, dün yaptığı açıklamada, Hazar'daki bir kısım yeni şekillenmeler için iyi haberleri olduğunu, bugün kamuoyu ile paylaşacaklarını belirterek, "Türkiye'nin doğalgaz ve petrol taşımacılığıyla alakalalı coğrafyasından kaynaklanan avantajlarını daha çok kullandığı döneme giriyoruz" demişti.